Önemli Başlıklar:
Gayrimenkul sektörünün en önemli terimlerinden birisi de ayni haktır. Herhangi bir kişinin taşınır veya taşınmaz üzerinde doğrudan egemenlik sahibi olmasını sağlayan haklara ayni hak adı verilir. Bunun yanı sıra, ayni haklar; diğer insanlara karşı da ileri sürülebilir.
Ayni hakların her birisinin farklı özellikleri bulunur. Örneğin, bazı ayni haklar; sahibine tam ve sınırsız haklar vaat eder. Fakat, bir kısım ayni hakların sahibine tanımış olduğu haklar sınırlıdır. Bu yüzden, ayni haklar; kendi içerisinde ikiye ayrılır. Ayni hakların ikiye ayrılmasında sahibine tanımış oldukları yetki dikkate alınır.
Ayni Haklar Kaça Ayrılır?
- Sınırlı ayni haklar: Mülkiyet hakkı; sahibine tam ve geniş yetki verir. Ancak, her ayni hak; mülkiyet hakkı gibi değildir. Bu tür haklara sınırlı ayni haklar adı verilir. Sınırlı ayni haklar; mülkiyet hakkından doğan faydalanma, faaliyete geçirme ve tasarrufta bulunma yetkilerinin tamamını değil bir kısmını verir. Bir başka deyişle, yalnızca faydalanma ya da yalnızca tasarrufta bulunma yetkisini vermesi söz konusudur.
- Sınırsız ayni haklar: Tek bir örneği vardır. Mülkiyet hakkı; sınırsız ayni hak olarak tanımlanabilir.
Sınırlı Ayni Hak Nedir?
Üç farklı grupta incelenir. Her bir hakkın sahibine farklı bir yetki vermesi söz konusudur.
- İrtifak hakları: Kişinin kendisi dışında farklı birisine ait olan bir eşyayı kullanması veya ondan yararlanması anlamına gelen haktır.
- Taşınmaz yükü: Taşınmazın sahibi tamamen kendi isteği doğrultusunda söz konusu taşınmazı başka birisine verebilir. Bu sayede, o kişinin taşınmazdan sorumlu olmasını sağlayabilir. Bunun yanı sıra, farklı bir kişiyi taşınmazla ilgili bir şeyi yapma konusunda yetkilendirmesi mümkün olabilir.
- Rehin hakları: Borçlu ile alacaklı arasındaki ilişkiden ibarettir. Herhangi bir borcun ödenmemesi halinde alacaklı kişi; icra dairesine başvuruda bulunarak borçlu kişinin mallarını icra yoluyla satar. Bu sayede, alacağını karşılar.
Ayni Hakların Unsurları Nelerdir?
Tüketicinin bilhassa eşya üzerindeki hakimiyetini ve sahipliğini ifade eden bir haktır. Bu haklar; hukuksal anlamda herkese karşı ileri sürülebilir. Ayni hakların üç farklı unsuru mevcuttur. İlk olarak, eşya üzerinde kesin bir hakimiyet söz konusudur. Bunun yanı sıra, söz konusu hakimiyet; herkese karşı ileri sürülebilecek niteliktedir. Son olarak, ayni hakların mutlak hak olduğundan bahsetmek gerekir. Bir başka deyişle, hak sahibi dışındaki herkes bu hakka uymak zorundadır. İrtifak ve taşınmaz yükü hakları; ayni hakların en temel örneğidir.
Hukuki anlamda herkesi bağlayan ayni haklar; toplumsal yaşamın düzenlenmesinde önemli bir yere sahiptir.
